Coral Series #1: ปะการังไม่ใช่พืช

รู้หรือไม่ ปะการังไม่ใช่พืช แต่เป็น…

#KAANICoralSeries EP.1

แนะนำคอนเทนต์ใหม่ที่จะพาให้คุณเข้าใจปะการังและโลกใต้น้ำมากขึ้น เพื่อให้เห็นว่าความสัมพันธ์ระหว่างโลกบนบกกับใต้น้ำนั้นใกล้ชิดกว่าที่คุณคิด

ที่เราเห็นปะการัง (coral) เหมือนต้นไม้หรือดอกไม้ในทะเล มีสีสันสวยงาม จริง ๆ แล้ว ปะการังไม่ใช่พืช แต่เป็นสัตว์ชนิดหนึ่ง

หลาย ๆ คนอาจจะยังไม่เคยเห็นว่า ตัวปะการังจริง ๆ หน้าตาเป็นอย่างไร สีสันสวยงามที่เห็นมาจากไหน ที่เห็นเป็นฐานแข็ง ๆ ให้ปะการังเกาะแท้จริงแล้วคืออะไร มาดูคำตอบกันเลย

ปะการังที่เราเห็นนั้น เป็นกลุ่มสิ่งมีชีวิตเล็ก ๆ นับล้านที่อาศัยอยู่ด้วยกัน และร่วมกันสร้างโลกใต้ทะเลที่สวยงาม สิ่งมีชีวิตเล็ก ๆ นับล้านชีวิตนั้นเรียกว่า โพลิป (polyp) เป็นตัวปะการังที่ไม่มีกระดูกสันหลัง รูปร่างเป็นทรงกระบอก ลำตัวนิ่ม มีโพรงในลำตัว กลางลำตัวมีปากแต่ไม่มีทวารหนัก ที่ส่วนปลายมีหนวดคอยดักจับสัตว์น้ำตัวเล็ก ๆ เป็นอาหาร เช่น แพลงตอน และใช้ในการป้องกันตัวเองจากสัตว์นักล่า 🐠

โพลิปขยายพันธุ์โดยการแตกหน่อออกไป ซึ่งทุกโพลิปที่แตกหน่อออกไปจะมีเนื้อเยื่อเชื่อมต่อกันหมด เกาะกันเป็นกลุ่ม เรียกว่า โคโลนี (colony) และสร้างหินปูนขึ้นมาเคลือบลำตัวเพื่อรองรับตัวมันเองเป็นเหมือนกระดูก ทำให้เราเห็นโครงสร้างภายนอกที่แข็งแรง โดยตัวปะการังจะยื่นหรือหดตัวในช่องว่างหินปูนที่สร้างขึ้นนี้เอง เมื่อมีหลาย ๆ โคโลนีปะการังมารวมกันจะเรียกว่าแนวปะการัง (coral reef)

เรื่องสีสันของปะการัง จริง ๆ แล้วไม่ใช่สีของตัวปะการังเลย แต่เป็นสีของสาหร่ายซูแซนแทลลี่ (zooxanthellae) สาหร่ายเซลล์เดียวหลากหลายสีสันที่อาศัยอยู่ในเนื้อเยื่อตัวปะการังเป็นจำนวนหลายล้านตัว ปะการังและสาหร่ายซูแซนแทลลี่ มีความสัมพันธ์แบบภาวะพึ่งพาอาศัยกัน (mutualism) นั่นคือ ดำรงชีวิตและเจริญเติบโตไปด้วยกัน ปะการังเป็นที่อยู่อาศัยให้กับสาหร่าย และให้สาหร่ายนำขอเสียจากปะการังไปสังเคราะห์แสง ผลผลิตจากการสังเคราะห์แสงคือพลังงานหรือสารอาหารหลักให้กับปะการัง

ภาวะพึ่งพาอาศัยกันเป็นความสัมพันธ์ที่สิ่งมีชีวิตต่างได้ประโยชน์ ลองคิดดูว่าหากมีบางอย่างทำให้สาหร่ายซูแซนแทลลี่อยู่กับปะการังไม่ได้ จะเกิดอะไรขึ้นตามมา อ่านต่อได้ใน EP.2 เร็ว ๆ นี้